40. Yılında İran’da Devrim ve Karşı-Devrim

İran’da işçi ve emekçiler, 12 Şubat 1979’da büyük bir devrimle Şah diktatörlüğünü yıktılar. Ne var ki devrim bir işçi iktidarına ilerleyemedi. Devrim sürecinde, bir yanda işçi sınıfı il il, fabrika fabrika oluşturduğu şuralarıyla sahnede yer alırken, öte yandan da Molların önderliğindeki bazaari burjuvazisi ve küçük-burjuvazisi iktidarı ele geçirmeye çalışıyordu. Küçük-burjuva sosyalizminin tüm renkleriyle baskın olduğu o günün koşullarında, işçi sınıfı Bolşevik tipte bir önderlikten yoksun oluşunun bedelini, bu devrimin Mollalar tarafından gasp edilmesiyle acı bir şekilde ödedi ve halen de ödemeye devam ediyor. Devleti ele geçiren mollalar, daha Şah devrilmeden Humeyni’nin yanına geçen generaller ve bürokrasinin bir kesimi, ülkeyi terk etmeyen büyük burjuvazinin bir bölümü, çarşı-bazaari burjuvazisi ve toprak sahipleri için İran’da yeni bir dönem başlamıştı. İran devriminin 40. yıldönümü vesilesiyle, bazı bölümlerini kısaltarak yeniden yayınladığımız aşağıdaki iki yazımız, bu devrim ve karşı-devrim sürecini ve sonrasında kurulan Molla rejiminin niteliklerini ele alıyor.

İran Devrimi, Burjuva İç Kapışma ve Dersler

Utku Kızılok

1 Şubat 2010

İran Devrimi

Akın Erensoy

9 Şubat 2003